Wzrost liczby pojazdów na drogach i intensyfikacja ruchu kolejowego sprawiają, że hałas komunikacyjny staje się coraz poważniejszym problemem w wielu rejonach Polski. Dźwięki generowane przez transport nie tylko obniżają komfort życia, ale mogą również negatywnie wpływać na zdrowie mieszkańców. W tym artykule przybliżymy, czym są pomiary głośności przy drogach i torach, kiedy się je wykonuje oraz jakie narzędzia pomagają skutecznie ograniczyć hałas komunikacyjny.

Źródła hałasu komunikacyjnego

Hałas drogowy pochodzi przede wszystkim z pracy silników, tarcia opon o nawierzchnię oraz dynamicznych manewrów pojazdów – przyspieszania i hamowania. Duże natężenie ruchu, zły stan nawierzchni czy brak ekranów akustycznych potęgują emisję hałasu.

W przypadku hałasu kolejowego jego główne źródła to przejazdy pociągów, szumy aerodynamiczne, odgłosy pracy kół i torów oraz sygnały ostrzegawcze. Istotny wpływ na poziom hałasu ma rodzaj taboru, stan techniczny infrastruktury i prędkość poruszania się pociągów.

Kiedy wykonywane są pomiary akustyczne?

Pomiary akustyczne w otoczeniu dróg i torów wykonywane są w różnych sytuacjach:

  • podczas przygotowywania raportów oddziaływania inwestycji na środowisko (OOŚ),
  • po wprowadzeniu zmian w organizacji ruchu,
  • w przypadku skarg mieszkańców lub podejrzenia przekroczenia norm,
  • w ramach okresowego monitoringu hałasu przez gminy i zarządców dróg lub linii kolejowych.

Badania hałasu pozwalają określić, czy poziom dźwięku przekracza dopuszczalne normy oraz jakie działania należy podjąć w celu jego ograniczenia.

Jak wygląda pomiar głośności przy drogach i torach?

Profesjonalny pomiar hałasu wymaga zastosowania precyzyjnych metod i sprzętu. Najczęściej stosuje się:

  • mierniki hałasu klasy 1,
  • mikrofony pomiarowe z osłonami przeciwwiatrowymi,
  • rejestratory danych,
  • oprogramowanie do analizy wyników.

Procedura pomiaru obejmuje:

  1. Wybór punktów pomiarowych (np. przy elewacjach budynków mieszkalnych, wzdłuż osi dróg i torów).
  2. Ustalenie czasu trwania pomiaru – osobno dla pory dziennej i nocnej.
  3. Rejestrację dźwięku – z uwzględnieniem warunków pogodowych i natężenia ruchu.
  4. Analizę wskaźników: LAeq (poziom ekwiwalentny), Lden (dla doby), Lmax (poziom maksymalny).

Wyniki pomiarów odnosi się do obowiązujących norm i, w razie potrzeby, podejmuje działania zaradcze.

Jakie są normy i dopuszczalne poziomy hałasu?

W Polsce dopuszczalne poziomy hałasu regulowane są przez rozporządzenie Ministra Środowiska. Wartości dopuszczalne różnią się w zależności od funkcji terenu:

  • dla terenów mieszkaniowych:
    • 50 dB w porze dziennej,
    • 40 dB w porze nocnej,
  • dla terenów szpitali i domów opieki:
    • 45 dB (dzień), 35 dB (noc).

Przekroczenia tych wartości mogą skutkować koniecznością modernizacji infrastruktury lub wdrożenia zabezpieczeń akustycznych.

Sposoby ograniczania hałasu komunikacyjnego

Ekrany akustyczne

To najczęstsze rozwiązanie stosowane przy drogach i liniach kolejowych. Skutecznie tłumią dźwięk, ale wymagają odpowiedniego zaprojektowania i lokalizacji.

Cicha nawierzchnia i modernizacja torów

Specjalne mieszanki asfaltowe i nowoczesne technologie torowe (np. podkłady wibroizolacyjne) ograniczają emisję hałasu u źródła.

Organizacja ruchu

Ograniczenia prędkości, wyznaczenie stref bezklaksonowych, zmiana tras przejazdu pojazdów ciężarowych.

Zazielenienie i bariery ziemne

Pas zieleni lub nasypy ziemne działają jako naturalne ekrany dźwiękochłonne.

Izolacja budynków

W przypadku braku możliwości innej ochrony możliwe jest finansowanie wymiany okien i dociepleń akustycznych.

Podsumowanie

Pomiar głośności przy drogach i torach to kluczowy element skutecznego zarządzania hałasem komunikacyjnym. Regularne badania hałasu umożliwiają identyfikację problematycznych obszarów, dostosowanie infrastruktury do wymogów prawnych oraz poprawę komfortu życia mieszkańców.

Inwestowanie w profesjonalne pomiary akustyczne i wdrażanie działań ograniczających hałas powinno być nieodzownym elementem każdej nowoczesnej polityki transportowej.